© Mark Kohn
Jozua Douglas

Storytelling in 12 stappen

In dit blog ga ik dieper in op de mythische verhaalstructuur van Vogler: Storytelling in 12 stappen.

Meer weten over kinderboeken schrijven? Lees ook de blogs: Hoe schrijf je een kinderboek? En Hoe schrijf je een prentenboek?

Dit blog bevat affiliate-links. Dat betekent dat ik een kleine vergoeding krijg als je iets koopt via de links op deze pagina.

Enkele weken geleden schreef ik op dit blog over een aantal schrijfboeken, die me veel inzicht gaven in de structuur van verhalen. Ik noemde The Writer’s Journey van Christopher Vogler en Storytelling in 12 stappen van Mieke Bouma. In dit blog ga ik dieper in op die structuur: de 12 stappen van een pakkend verhaal.

Archetypische held

Het was Joseph Campbell die in 1949 voor het eerst een mythologische oerstructuur ontdekte in mythes uit de meest uiteenlopende culturen en tijdperken. Hij schreef er het boek The Hero With a Thousand Faces over, een verhandeling over de archetypische held en zijn heldenreis.

Campbell verbaasde zich over de gelijkenis die hij zag in de verhalen. Kennelijk bestond er een soort logische vertelstructuur waarvan storytellers uit alle tijden en van over de hele wereld gebruik maakten. Een structuur die zich diep in ons collectief onderbewustzijn heeft genesteld. Het is opvallend om te zien hoe ook moderne schrijvers zich van deze methode bedienen, soms bewust, maar ook heel vaak onbewust.

Storytelling in 12 stappen

Het boek van Campbell vormde een belangrijke bron van inspiratie voor George Lukas en zijn Star Wars films. Maar ook een storytelling goeroe als Christopher Vogler liet zich door hem inspireren. Vogler schreef hier het klassiek geworden boek The Writer’s Journey, Mythic Structure for Writers over. Mieke Bouma herschreef vervolgens dezelfde theorie in een wat toegankelijker boek: Storytelling in 12 stappen. Vooral het boek van Mieke is een aanrader voor schrijvers die zich meer bewust willen worden van verhaalontwikkeling en lezers die graag willen weten waarom het ene boek hen wel en het andere hen niet meevoert.

Clichés

De beschrijvingen van de stappen zijn ontleend aan eeuwenoude mythes. Ze komen daarom in eerste instantie wat clichématig over. Neem ze dus niet te letterlijk. Dood en Wederopstanding kan ook gesymboliseerd worden door een tijdelijke relatiebreuk. En de quest van de held kan ook een innerlijke zoektocht zijn naar identiteit. De draak die verslagen moet worden is in een moderne ontwikkelingsroman misschien een gevoel van schuld waar de held mee strijdt.

Wie zich bewust is van de regels kan ze overtreden. De 12e stap is in wezen een happy end. Moderne schrijvers die hier niet in geloven laten die soms weg. Ook zie je dat veel archetypische karakters worden samengevoegd. Zo kan de held soms ook zijn eigen mentor zijn. Weerstand en weigering kan zowel van binnenuit komen (de held durft het avontuur niet aan) als van buitenaf (de held wordt tegengehouden door krachten uit zijn omgeving).

Genoeg over de theorie. Wie meer wil weten raad ik aan The Writer’s Journey van Christopher Vogler en Storytelling in 12 stappen van Mieke Bouma te lezen.

Storytelling in 12 stappen:

1. De Proloog

We ontmoeten de held in zijn alledaagse bestaan. Er sluimert een onvrede. Hij ervaart stress, dingen lopen niet zoals ze moeten. Hij heeft dromen en ambities, maar vooralsnog is zijn leven saai, incompleet en voorspelbaar.

2. Oproep tot avontuur

Er gebeurt iets waardoor de held wordt wakker geschud. Hij moet in beweging komen.

3. Weerstand en weigering

De held durft het avontuur niet aan of zijn omgeving houdt hem tegen. Hij ervaart een dilemma of ontkent simpelweg het probleem.

4. De Ontmoeting met de Mentor

De held ontmoet iemand die hem op weg helpt. Een meester die hem aanmoedigt, onderwijst en traint. Dit verandert zijn inzicht. Hij besluit het avontuur aan te gaan.

5. De Selectiedrempel

De held doorstaat de eerste testen en stapt over de drempel naar een nieuwe wereld.

6. De Nieuwe Wereld

In de nieuwe wereld gelden andere wetten. Hij ontmoet zijn bondgenoten en leert zijn vijanden kennen. Er volgen een aantal beproevingen.

7. De inwijding

De held onderzoekt zichzelf en ontdekt onvermoede kanten. Hij moet laten zien dat hij werkelijk gecommitteerd is.

8. De crisis

De held staat oog in oog met zijn grootste angst. Hij ziet de dood onder ogen en ervaart een diepe crisis.

9. De Dolk

De held gaat de strijd aan met zijn tegenstander. Hij moet de draak doden, de schat veroveren of de princes bevrijden. Soms moet hij een dolksteek uitdelen, of krijgt hij zelf een mes in zijn rug.

10. De terugkeer

De held is geslaagd in zijn missie, maar het gevaar is nog niet geweken. De weg terug is gevaarlijk, bovendien is zijn tegenstander nog niet definitief verslagen. Dit is het moment van de klassieke achtervolging.

11. Dood en Wederopstanding

De tegenstander doet nog een laatste grote aanval. De held vecht terug, is hij bereid om voor zijn zaak te sterven?

12. Het Elixer

De held komt terug met het elixer, het verworven inzicht, de schat, de prinses.

Het is opvallend hoe vaak je deze (of enkele van deze) elementen in een verhaal terugziet. Volgende week analyseer ik de Pixarfilm Ratatouille aan de hand van Storytelling in 12 stappen.


Masterclass
Leer van grootheden als Dan Brown, Neil Gaiman, R.L. Stine, James Patterson en Margaret Atwood. Voor een vast bedrag per maand volg je zoveel masterclasses als je maar wilt.

Probeer gratis

Storytelling-in-12-stappen-web

Bestel het boek!


Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Reacties (2)

  • Simone Kastelein schreef:

    Dag Jozua, bedankt voor je tips en adviezen.
    Het is leuk om met de storytelling andere jeugdboeken te ontleden. Geeft me zeker inzicht, inspiratie en houvast voor mijn eigen verhaal. En ook goed om te zien dat een verhaal ook werkt in een andere opbouw (zoals bv bij Sjakie en de chocoladefabriek Roald Dahl) . Ook dat is leerzaam waar ik nu veel handvaten zoek (mijn mentor 🙂) dat ik er nog steeds mijn eigen draai aan kan en mag geven. Dank je wel! Inspiratievolle groeten Simone